horixe

Basque

Etymology

From hori (“that”) +‎ -xe (emphatic suffix).

Pronunciation

• Audio:

  (file)

• IPA^(key): (Navarro-Lapurdian) /hoɾiʃe/ [ho.ɾi.ʃe]
• IPA^(key): (Southern) /oɾiʃe/ [o.ɾi.ʃe]
• Rhymes: -iʃe
• Hyphenation: ho‧ri‧xe

Determiner

horixe (postposed, demonstrative)

1. (emphatic) that same, that specific

Declension

Declension of Basque demonstrative determiners/pronouns

Common pronouns
		hau			hori			hura
		singular	plural		singular	plural		singular	plural
absolutive		hau	hauek		hori	horiek		hura	haiek
ergative		honek			horrek			hark
dative		honi	hauei		horri	horiei		hari	haiei
genitive		honen	hauen		horren	horien		haren	haien
comitative		honekin	hauekin		horrekin	horiekin		harekin	haiekin
causative		honegatik, honengatik	hauegatik, hauengatik		horregatik, horrengatik	horiegatik, horiengatik		haregatik, harengatik, hargatik	haiegatik, haiengatik
benefactive		honentzat, honendako	hauentzat, hauendako		horrentzat, horrendako	horientzat, horiendako		harentzat, harendako	haientzat, haiendako
instrumental		honetaz, honezaz, honez1	hauetaz, hauezaz, hauez1		horretaz, horrezaz, horrez1	horietaz, horiezaz, horiez1		hartaz, harez1	haietaz, haiezaz, haiez1
inessive	animate	honengan, honen baitan	hauengan, hauen baitan		horrengan, horren baitan	horiengan, horien baitan		harengan, haren baitan	haiengan, haien baitan
	inanimate	honetan	hauetan		horretan	horietan		hartan	haietan
locative	animate	―	―		―	―		―	―
	inanimate	honetako	hauetako		horretako	horietako		hartako	haietako
allative	animate	honengana, honenganat	hauengana, hauenganat		horrengana, horrenganat	horiengana, horienganat		harengana, harenganat, haren baitara, haren baitarat	haiengana, haienganat, haien baitara, haien baitarat
	inanimate	honetara, honetarat	hauetara, hauetarat		horretara, horretarat	horietara, horietarat		hartara, hartarat	haietara, haietarat
terminative	animate	honenganaino	hauenganaino		horrenganaino	horienganaino		harenganaino, haren baitaraino	haienganaino, haien baitaraino
	inanimate	honetaraino	hauetaraino		horretaraino	horietaraino		hartaraino	haietaraino
directive	animate	honenganantz	hauenganantz		horrenganantz	horienganantz		harenganantz	haienganantz
	inanimate	honetarantz	hauetarantz		horretarantz	horietarantz		hartarantz	haietarantz
destinative	animate	honenganako	hauenganako		horrenganako	horienganako		harenganako	haienganako
	inanimate	honeterako	hauetarako		horretarako	horietarako		hartarako	haietarako
ablative	animate	honenganik, honengandik	hauenganik, hauengandik		horrenganik, horrengandik	horienganik, horiengandik		harenganik, harengandik, haren baitatik, haren baitarik	haienganik, haiengandik, haien baitatik, haien baitarik
	inanimate	honetatik, honetarik	hauetatik, hauetarik		horretatik, horretarik	horietatik, horietarik		hartatik, hartarik	haietatik, haietarik
Emphatic pronouns
absolutive		hauxe	hauexek		horixe	horiexek		huraxe	haiexek
ergative		honexek			horrexek			harexek
dative		honixe, honexeri	haueixe, hauexei		horrixe, horrexeri	horieixe, horiexei		harixe, harexeri	haieixe, haiexei
genitive		honexen, honetxen	hauexen		horrexen, horretxen	horiexen		harexen, haretxen	haiexen
comitative		honexekin, honetxekin	hauexekin		horrexekin, horretxekin	horiexekin		harexekin, haretxekin	haiexekin
1 Only used in certain expressions.

Pronoun

horixe (demonstrative)

1. (emphatic) that same one, that specific one

   Horixe da aldatu behar dugun pentsamoldea. ― That [specifically] is the thinking we need to change.

Declension

Declension of Basque demonstrative determiners/pronouns

Common pronouns
		hau			hori			hura
		singular	plural		singular	plural		singular	plural
absolutive		hau	hauek		hori	horiek		hura	haiek
ergative		honek			horrek			hark
dative		honi	hauei		horri	horiei		hari	haiei
genitive		honen	hauen		horren	horien		haren	haien
comitative		honekin	hauekin		horrekin	horiekin		harekin	haiekin
causative		honegatik, honengatik	hauegatik, hauengatik		horregatik, horrengatik	horiegatik, horiengatik		haregatik, harengatik, hargatik	haiegatik, haiengatik
benefactive		honentzat, honendako	hauentzat, hauendako		horrentzat, horrendako	horientzat, horiendako		harentzat, harendako	haientzat, haiendako
instrumental		honetaz, honezaz, honez1	hauetaz, hauezaz, hauez1		horretaz, horrezaz, horrez1	horietaz, horiezaz, horiez1		hartaz, harez1	haietaz, haiezaz, haiez1
inessive	animate	honengan, honen baitan	hauengan, hauen baitan		horrengan, horren baitan	horiengan, horien baitan		harengan, haren baitan	haiengan, haien baitan
	inanimate	honetan	hauetan		horretan	horietan		hartan	haietan
locative	animate	―	―		―	―		―	―
	inanimate	honetako	hauetako		horretako	horietako		hartako	haietako
allative	animate	honengana, honenganat	hauengana, hauenganat		horrengana, horrenganat	horiengana, horienganat		harengana, harenganat, haren baitara, haren baitarat	haiengana, haienganat, haien baitara, haien baitarat
	inanimate	honetara, honetarat	hauetara, hauetarat		horretara, horretarat	horietara, horietarat		hartara, hartarat	haietara, haietarat
terminative	animate	honenganaino	hauenganaino		horrenganaino	horienganaino		harenganaino, haren baitaraino	haienganaino, haien baitaraino
	inanimate	honetaraino	hauetaraino		horretaraino	horietaraino		hartaraino	haietaraino
directive	animate	honenganantz	hauenganantz		horrenganantz	horienganantz		harenganantz	haienganantz
	inanimate	honetarantz	hauetarantz		horretarantz	horietarantz		hartarantz	haietarantz
destinative	animate	honenganako	hauenganako		horrenganako	horienganako		harenganako	haienganako
	inanimate	honeterako	hauetarako		horretarako	horietarako		hartarako	haietarako
ablative	animate	honenganik, honengandik	hauenganik, hauengandik		horrenganik, horrengandik	horienganik, horiengandik		harenganik, harengandik, haren baitatik, haren baitarik	haienganik, haiengandik, haien baitatik, haien baitarik
	inanimate	honetatik, honetarik	hauetatik, hauetarik		horretatik, horretarik	horietatik, horietarik		hartatik, hartarik	haietatik, haietarik
Emphatic pronouns
absolutive		hauxe	hauexek		horixe	horiexek		huraxe	haiexek
ergative		honexek			horrexek			harexek
dative		honixe, honexeri	haueixe, hauexei		horrixe, horrexeri	horieixe, horiexei		harixe, harexeri	haieixe, haiexei
genitive		honexen, honetxen	hauexen		horrexen, horretxen	horiexen		harexen, haretxen	haiexen
comitative		honexekin, honetxekin	hauexekin		horrexekin, horretxekin	horiexekin		harexekin, haretxekin	haiexekin
1 Only used in certain expressions.

Further reading

• “horixe”, in Euskaltzaindiaren Hiztegia [Dictionary of the Basque Academy], Euskaltzaindia
• “horixe”, in Orotariko Euskal Hiztegia [General Basque Dictionary], Euskaltzaindia, 1987–2005