człowieczeństwo

Old Polish

Etymology

Borrowed from Old Czech člověčenstvie. First attested in the fifteenth century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /t͡ʃʲɫɔvjɛt͡ʃʲɛɲstfɔ/
• IPA^(key): (15^th CE) /t͡ʃʲɫɔvjɛt͡ʃʲɛɲstfɔ/

Noun

człowieczeństwo n

1. (attested in Lesser Poland, Sieradz) humanity, personhood

   Synonym: człowiectwo

   • 1887 [Fifteenth century], Wacław Ubogi z Brodni, edited by Lucjan Malinowski, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski‎^[1], Krakow, Brodnia, pages 112b–113a:

     Rowny oczczu podlug bozstwa, mnieyszi oczcza podlug czlowieczenstwa (minor patre secundum humanitatem Ath 31)

     [Rowny Oćcu podług bożstwa, mniejszy Oćca podług człowieczeństwa (minor Patre secundum humanitatem Ath 31)]

2. person; man

   Synonym: człowiek

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[2], page 603:

     Kristus... skrył swą głowę, czuż swe święte bostwo..., jedno ukazał ciało człowieczeństwa i przyjętej krewkości

     [Krystus... skrył swą głowę, czusz swe święte bostwo... jedno ukazał ciało człowieczeństwa i przyjętej krewkości]

3. (attested in Greater Poland) dignity of man; quality of befitting a person
   • 1925 [1464], Kazimierz Kaczmarczyk, editor, Akta radzieckie poznańskie. Acta consularia Posnaniensia, volume I, Poznań, page 366:

     A wysnawam, ysz byl y yest dobrym a vczlywym czlowyekem y w gyego slawye, y w czlowyeczenstwye nye vrazonym

     [A wyznawam, iż był i jest dobrym a uczliwym człowiekiem i w jego sławie, i w czlowieczeństwie nie urażonym]

Derived terms

adjective

• człowieczeński

 

Related terms

adjectives

• człeczy
• człowiecki
• człowieczy

 

adverb

• człowiecznie

 

nouns

• człek
• człowiectwo
• człowiek
• osłoczłowiek

 

Descendants

• Polish: człowieczeństwo

References

• B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “człowieczeństwo”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish człowieczeństwo.

Pronunciation

• IPA^(key): /t͡ʂwɔ.vjɛˈt͡ʂɛɲ.stfɔ/
• (Middle Polish) IPA^(key): /t͡ʂɫɔ.vjɛˈt͡ʂɛɲ.stfɔ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɛɲstfɔ
• Syllabification: czło‧wie‧czeń‧stwo

Noun

człowieczeństwo n

1. humanity, mankind (human beings as a group)

   Synonym: ludzkość

2. humanness

   Synonym: ludzkość

Declension

Declension of człowieczeństwo

	singular	plural
nominative	człowieczeństwo	człowieczeństwa
genitive	człowieczeństwa	człowieczeństw
dative	człowieczeństwu	człowieczeństwom
accusative	człowieczeństwo	człowieczeństwa
instrumental	człowieczeństwem	człowieczeństwami
locative	człowieczeństwie	człowieczeństwach
vocative	człowieczeństwo	człowieczeństwa

Related terms

adjectives

• człowieczeński
• człowieczy
• człowiekowaty

 

adverb

• jak człowiek

 

interjections

• człowiecze
• człowieku

 

nouns

• człowiectwo
• człowieczątko
• człowieczek
• człowieczeńskość
• człowieczę
• człowieczość
• człowieczyca
• człowieczyna
• człowieczysko
• człowiekowate

 

verbs

• człowieczeć impf
• odczłowieczyć pf, odczłowieczać impf
• uczłowieczyć pf, uczłowieczać impf

 

Further reading

• człowieczeństwo in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• człowieczeństwo in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “człowieczeństwo”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “CZŁOWIECZEŃSTWO”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 2010 May 7
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “człowieczeństwo”, in Słownik języka polskiego‎^[3]
• Aleksander Zdanowicz (1861) “człowieczeństwo”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861‎^[4]
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “człowieczeństwo”, in Słownik języka polskiego‎^[5] (in Polish), volume 1, Warsaw, page 393