gréas

See also: greas

French

Pronunciation

• IPA^(key): /ɡʁe.a/, /ɡʁe.ɑ/
• Homophones: gréa, gréât

Verb

gréas

1. second-person singular past historic of gréer

Irish

Pronunciation

• (Munster) IPA^(key): /ɟɾiasˠ/
• (Connacht, Ulster) IPA^(key): /ɟɾeːsˠ/

Etymology 1

From Old Irish grés (“handicraft”), possibly from Proto-Celtic *gʷrensu-, from Proto-Indo-European *gʷʰer- (“to be warm”). The sense evolution would have been from "heat" to "zeal" and finally to "work."

Noun

gréas m (genitive singular gréasa, nominative plural gréasa or gréasanna)

1. ornamental work; ornament, ornamentation
2. decorative design, pattern, figure (on cloth, etc.)
3. needlework, embroidery
4. (literary, artistic) composition

Declension

Declension of gréas

Third declension

Bare forms: Case Singular Plural Nominative gréas gréasa Vocative a ghréas a ghréasa Genitive gréasa gréas Dative gréas gréasa

Forms with the definite article: Case Singular Plural Nominative an gréas na gréasa Genitive an ghréasa na ngréas Dative leis an ngréas don ghréas leis na gréasa

• Variant plural: gréasanna

Derived terms

• gréasach
• gréasaí
• gréasaigh
• gréasán
• gréasobair

 

Related terms

• gréasaíocht
• gréasú

 

Etymology 2

Verb

gréas (present analytic gréasann, future analytic gréasfaidh, verbal noun gréasadh, past participle gréasta)

1. (transitive) Alternative form of gréasaigh (“ornament, embroider; decorate with pattern”)

Conjugation

conjugation of gréas (first conjugation – A)

		singular			plural			relative	autonomous
		first	second	third	first	second	third
indicative	present	gréasaim	gréasann tú; gréasair†	gréasann sé, sí	gréasaimid	gréasann sibh	gréasann siad; gréasaid†	a ghréasann; a ghréasas / a ngréasann*; a ngréasas*	gréastar
	past	ghréas mé; ghréasas	ghréas tú; ghréasais	ghréas sé, sí	ghréasamar; ghréas muid	ghréas sibh; ghréasabhair	ghréas siad; ghréasadar	a ghréas / ar ghréas*	gréasadh
	past habitual	ghréasainn / ngréasainn‡‡	ghréastá / ngréastᇇ	ghréasadh sé, sí / ngréasadh sé, s퇇	ghréasaimis; ghréasadh muid / ngréasaimis‡‡; ngréasadh muid‡‡	ghréasadh sibh / ngréasadh sibh‡‡	ghréasaidís; ghréasadh siad / ngréasaidís‡‡; ngréasadh siad‡‡	a ghréasadh / a ngréasadh*	ghréastaí / ngréasta퇇
future		gréasfaidh mé; gréasfad	gréasfaidh tú; gréasfair†	gréasfaidh sé, sí	gréasfaimid; gréasfaidh muid	gréasfaidh sibh	gréasfaidh siad; gréasfaid†	a ghréasfaidh; a ghréasfas / a ngréasfaidh*; a ngréasfas*	gréasfar
conditional		ghréasfainn / ngréasfainn‡‡	ghréasfá / ngréasfᇇ	ghréasfadh sé, sí / ngréasfadh sé, s퇇	ghréasfaimis; ghréasfadh muid / ngréasfaimis‡‡; ngréasfadh muid‡‡	ghréasfadh sibh / ngréasfadh sibh‡‡	ghréasfaidís; ghréasfadh siad / ngréasfaidís‡‡; ngréasfadh siad‡‡	a ghréasfadh / a ngréasfadh*	ghréasfaí / ngréasfa퇇
subjunctive	present	go ngréasa mé; go ngréasad†	go ngréasa tú; go ngréasair†	go ngréasa sé, sí	go ngréasaimid; go ngréasa muid	go ngréasa sibh	go ngréasa siad; go ngréasaid†	—	go ngréastar
	past	dá ngréasainn	dá ngréastá	dá ngréasadh sé, sí	dá ngréasaimis; dá ngréasadh muid	dá ngréasadh sibh	dá ngréasaidís; dá ngréasadh siad	—	dá ngréastaí
imperative		gréasaim	gréas	gréasadh sé, sí	gréasaimis	gréasaigí; gréasaidh†	gréasaidís	—	gréastar
verbal noun		gréasadh
past participle		gréasta

* indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis

Derived terms

• gréasta (“ornamented, embroidered, patterned”, adjective)

References

• Ó Dónaill, Niall (1977) “gréas”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
• Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “1 grés”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language

Mutation

Irish mutation
Radical	Lenition	Eclipsis
gréas	ghréas	ngréas
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs.